Ana Menü
   ANA SAYFA

   İLETİŞİM

   SİTEDE ARA

   SİTEYİ ÖNER

   BASIN BÜROSU

   ŞEHİTLER ALBUMÜ
Bir Ayet - Bir Hadis
Bir Ayet:
Ey iman edenler, cuma günü namaz için çağrı yapıldığı zaman, hemen Allah`ı zikretmeye koşun ve alış-verişi bırakın. Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır. (CUM`A SURESİ / 9)

Bir Hadis:
Kişinin malı sadaka sebebiyle eksilmez. Bir kula haksız zulüm yapılır o da sabrederse, Allah onun izzetini (dünya ve ahirette) mutlaka artırır. (Tirmizi)
En Son Eklenenler
Hizbullah Cemaati...

Cemaati Rehberi M...

Hizbullah Cemaati...

Hizbullah Cemaati...

HİZBULLAH REHBERİ...

Hizbullah Rehberi...

Hizbullah Cemaati...

Hizbullah Cemaati...

ŞEHADETİNİN 23. Y...

HİZBULLAH CEMAATİ...

HİZBULLAH CEMAATİ...

HİZBULLAH CEMAATİ...

MUHTEREM EDİP GÜM...

ŞEHADETİNİN 22. Y...

Hizbullah Cemaati...

MUHTEREM EDİP GÜM...

MUHTEREM EDİP GÜM...

ŞEHADETİNİN 21. Y...

HİZBULLAH REHBERİ...

HİZBULLAH REHBERİ...

HİZBULLAH BASIN B...

HİZBULLAH REHBERİ...

HİZBULLAH REHBERİ...

HİZBULLAH REHBERİ...

HİZBULLAH REHBERİ...

HİZBULLAH REHBERİ...

YENİ ZELANDA’DAKİ...

ŞEHADETİNİN 19. Y...

HİZBULLAH REHBERİ...

HİZBULLAH REHBERİ...

HİZBULLAH BASIN B...

ŞEHADETİNİN 18. Y...

VAHDET VE TAHAMMÜL -7

KUR’AN-I KERİM’DE MÜCADELE YÖNTEMİ

Muhatabı Hikmetle, Güzel Öğütle ve En Güzel Tartışmayla Karşılama

“(İnsanlığı) hikmetle ve güzel öğütle Rabbinin yoluna çağır ve onlarla en güzel, en inandırıcı yöntemlerle tartış; şüphesiz, O'nun yolundan kimin saptığını en iyi bilen senin Rabbindir ve yine doğru yola erişenleri de en iyi bilen O'dur” (Nahl 125)

Ayet-i Kerimede irtibat, diyalog ve davet için üç yöntemden istifade edildiği görülmektedir:

1-Hikmet

2-Güzel öğüt

3-En güzel tartışma şekli


Tartışma iki tarafın birbirlerini teslim olmaya zorladığı bir yöntemdir. Bundan dolayı çoğu zaman delil ve burhana gerek duyulmaz. Hak olsun olmasın, karşı tarafın kabul edeceği şeylerden istifade edilmeye çalışılır.

Ragıp el-İsfahani konuyla ilgili şunları dile getirir: Hikmet, ilim, aklıselim ve öğütle hakka ulaşma anlamındadır. Halil’in dediği gibi, gönlün yumuşamasına sebep olan iyiliklerin hatırlatılmasıdır, oysa cedel ise galip olmak için yapılan söyleşiden ibarettir.

Hikmet, neticesi hak olan delildir. Bunda şüphe ve kuşkuya yer yoktur. Öğüt kalbin ve nefsin yumuşamasına yol açar. Cedel (tartışma, çekişme) ise hakkı açığa çıkarma gibi bir kaygı taşımaksızın karşı tarafın yenilgiye uğratmak için yapılan çabalamadan ibarettir. Tartışmada hakkın ortaya çıkması gibi bir hedef güdülmez. Ancak ileri sürülen şeylerin muhatapça kabul edilmesi hedeflenir. Ancak tartışma delile yani hikmete dayalı olursa ve ayet-i kerimenin tayin ettiği çerçeveye uyarsa güzel tartışma olarak nitelendirilebilir.

Yukarıdaki ayet-i kerime en güzel mücadele yöntemini bu üç asıl üzerine bina etmektedir.

“Şüphesiz senin Rabbin yolundan sapanı bilendir ve hidayete ereni de bilendir.” (Nahl 125)

Bu üç yöntemden istifade ederek, anlayış kabiliyeti yüksek olanlara akli hakikat, delil ve hikmetle, hislerle hareket eden ve inatları bulunmayan insanlara öğütle, inatçılara karşı ise en güzel mücadele ve tartışma şekliyle karşılık verilir.

Kur’an-ı Kerim peygamberlerin mücadelelerini anlatırken kullandıkları yöntemlerden de bahseder. Bir numune olarak gözler önüne serilen Hz. İbrahim (as)’ın güzel mücadelesi ve muhataplarına karşı örnek muamelesi detaylıca anlatılır.

“Ve bir zaman İbrahim babası Âzere (şöyle) demişti: "Sen putları ilah mı ediniyorsun? Görüyorum ki sen ve halkın açık bir sapıklık içindesiniz!" Böylece Biz İbrahim’e, (Allah’ın) gökler ve yer üzerindeki güçlü hükümranlığı ile ilgili (ilk) kavrayışı kazandırdık ki kalben mutmain olan kimselerden olsun. Sonra, gece onu karanlığı ile örttüğü zaman (gökte) bir yıldız gördü (ve) haykırdı: "İşte benim Rabbim bu!" Ama yıldız kaybolunca, "Ben batan şeyleri sevmem!" diye söylendi. Sonra, ayın doğduğunu görünce, "İşte benim Rabbim bu!" dedi. Ama ay da batınca, "Gerçekten, eğer Rabbim beni doğru yola iletmezse ben kesinlikle sapkınlığa düşmüş kimselerden olurdum!" dedi. Sonra, güneşin doğduğunu görünce, "İşte benim Rabbim bu! Bu (hepsinin) en büyüğü!" diye haykırdı. Ama o (da) kaybolunca: "Ey halkım!" diye seslendi, "Bakın, sizin yaptığınız gibi, Allah’tan başkasına ilahlık yakıştırmak benden uzak olsun! Bakın, ben bâtıl olan her şeyden uzak durarak yüzümü gökleri ve yeri var eden Allaha çevirmekteyim ve ben Ondan başkasına ilahlık yakıştıranlardan değilim!"

“Ve (sonra) halkı onunla tartışmaya girdi. (Bunun üzerine) onlara: "Beni doğru yola ileten O iken benimle Allah hakkında hala tartışıyor musunuz? Ama Ondan başka ilahlık yakıştırdığınız hiçbir şeyden korkmuyorum, (zira hiçbir kötülük bana dokunmaz) Rabbim dilemedikçe. Rabbim her şeyi bilgisi ile kuşatır; peki bunu hiç düşünmüyor musunuz?” (En’am Suresi 74-80)

Enbiya Suresinde ise Hz. İbrahim’in güzel mücadelesi şu şekilde dile getirilir:

“Babasına ve halkına (şöyle): "Kendinizi bu kadar yürekten adadığınız bu biçimsel nesneler nedir?" dediği zaman, "Biz atalarımızı bunlara tapar bulduk" diye cevap verdiler. (İbrahim:) "Doğrusu, siz de atalarınız da apaçık bir sapıklık içindeymişsiniz!" dedi. "Sen (bu sözle) karşımıza çıkarken tamamen ciddi misin -yoksa o şakacı insanlardan biri misin?" diye sordular. (İbrahim:) "Yoo!" dedi, "Ama sizin Rabbiniz göklerin ve yerin Rabbidir; yani, onları O yoktan var edip düzene sokmuştur: ve ben de bu gerçeğe tanıklık edenlerden biriyim!" Ve (içinden:) "Allah'a yemin olsun, siz arkanızı dönüp uzaklaşır uzaklaşmaz putlarınızı yere sereceğim!" diye ekledi. Ve en büyükleri dışında (putların) hepsini paramparça etti; belki dönüp (bu olup biten için) ona başvururlar diye. (Dönüp de olanları görünce:) "Kim yaptı bunu tanrılarımıza?" diye sordular, "Her kimse, o'nun çok zalim biri olduğundan kuşku yok!" İçlerinden bazıları: "İbrahim denen bir gencin o (tanrı)ları diline doladığını işitmiştik" dediler. (Berikiler:) "Onu insanların karşısına çıkarın, (aleyhine) tanıklık etsinler!" dediler. (İbrahim onların yanına getirilince, o'na) "Bunu tanrılarımıza sen mi yaptın, ey İbrahim?" diye sordular. (İbrahim:) "Bu işi, belli ki, şu yapmıştır, putların en irisi yani: ama en iyisi, siz kendiniz onlara sorun; tabii, eğer konuşmasını biliyorlarsa!" Bunun üzerine birbirlerine dönüp: "Doğrusu, asıl zalim olan sizlermişsiniz!" dediler. (Enbiya 52-64)

“Ama çok geçmeden yine eski düşünce tarzlarına döndüler ve (İbrahim'e:) "Bu (put)ların konuşamadıklarını kendin de pekâlâ biliyorsun!" dediler. (İbrahim:) "O halde" dedi, "Allah'ı bırakıp da, size hiçbir şekilde ne yararı ne de zararı dokunmayan şeylere mi tapınıyorsunuz? Yazıklar olsun size de, Allah yerine tapınıp durduğunuz bütün bu nesnelere de! Hâlâ aklınızı kullanmayacak mısınız?" "Eğer (bir şey) yapacaksanız" dediler, "bari o'nu yakın da, böylece tanrılarınıza arka çıkmış olun!" (Ne var ki) Biz "Ey ateş, serin ol, İbrahim'e dokunma!" dedik. (Enbiya 65-69)

Yine başka ayet-i kerimelerde Hz. İbrahim’in güzel mücadele şekli şu ifadelerle gözler önüne serilir:

“Bu kitapta bir de İbrahim'i an. Gerçek şu ki, o özü sözü doğru biriydi, (yani) bir nebiydi. Hani o babasına "Ey babacığım!" demişti, "Ne işiten, ne gören ve ne de sana bir yarar sağlayabilen şeylere niçin tapınıyorsun?" "Ey babacığım, gerçek şu ki, senin hiç haberdar olmadığın bir bilgi ışığı ulaştı bana; öyleyse bana uy ki seni dosdoğru bir yola çıkarayım.
"Ey babacığım! Gel, Şeytan'a kulluk etme; çünkü Şeytan O sınırsız rahmet sahibine baş kaldıran biridir! Ey babacığım, ben senin başına O sınırsız rahmet sahibinin katından bir azabın çökmesinden korkuyorum; (öyle bir azap ki,) başına geldiği zaman şeytanın dostu ol(duğunu hemen anlar)sın." (Babası:) "Ey İbrahim, sen benim tanrılarımdan hoşlanmıyor musun?" dedi, "Eğer bu tutumuna bir son vermezsen, seni mutlaka öldüresiye taşa tutarım! Haydi, şimdi bir süre benden uzak dur!" (İbrahim:) "Sana selâm olsun!" diye cevap verdi, "Rabbimden seni bağışlamasını isteyeceğim: Çünkü O bana karşı hep lutufkar olmuştur. (Meryem 41-47)

Şuara Suresinde ise Hz. İbrahim (as)’ın diyaloga nasıl geçtiği ve muhataplarına nasıl delil sunduğu belirtilir:

“Hani, o babasına ve kavmine "Nelere kulluk ediyorsunuz?" diye sormuştu. Onlar da: "Putlara kulluk ediyoruz" diye karşılık verdiler "ve her zaman, kendini onlara adamış kimseler olarak kalacağız!" (İbrahim:) "Peki, yalvarıp yakardığınız zaman sizi işittiklerine yahut size fayda ya da zarar verebildiklerine (gerçekten inanıyor musunuz)?" dedi. "Ama" diye çıkıştılar, "biz atalarımızı da bunu yapıyor gördük!" (İbrahim:) "Peki" dedi, "(bu) taptığınız şeylere (başınızı kaldırıp da) hiç bakmadınız mı: "Sizler ve sizden önceki atalarınız? "İmdi, (bana gelince, ben biliyorum ki,) şüphesiz (bu düzmece ilahlar) benim düşmanlarımdır (ve benim için) âlemlerin Rabbinden başka (ilah yoktur); beni yaratan da, bana doğru yolu gösteren de O’dur ve beni yediren de, içiren de O’dur ve hasta olduğum zaman beni iyileştiren ve beni öldürecek olan ve sonra yeniden diriltecek olan (hep) O'dur (Şuara 70-81)

Kur’an-ı Kerim, iddiasını ispat için sadece burhan ve delilden istifade yolunu seçmemektedir. Zaten Kur’an’ın kendisi apaçık bir nur ve delil olarak muhataplarını en güzel ifadelerle hakka davet etmektedir:

“Ey insanlar Rabbinizden size 'kesin bir kanıt (burhan)' geldi ve size apaçık bir nur (Kur'an) indirdik.” (Nisa 174)

Kur’an-ı Kerim, kendisi bütün olarak delil olmakla birlikte ayetleri teker teker delildir. Farklı ayetlerde delilden istifade edilmekle birlikte muhataplardan da delil getirmeleri istenmektedir.

“Ya da halkı sürekli yaratmakta olan, sonra onu iade edecek olan ve sizi gökten ve yerden rızıklandıran mı? Allah ile beraber başka bir ilah mı? De ki: "Eğer doğru söylüyor iseniz, kesin-kanıt (burhan)ınızı getiriniz." (Neml 64)

Yukarıdaki ayette söyleşi ve diyalog yöntemlerinden biri olan soru sorma yöntemiyle müşriklerden delil getirmeleri istenmekte, böylece fıtrata ve insan toplumlarının anlayışına uygun olan yöntemden istifade edilmektedir:

“Peki kimdir, gökleri ve yeri yaratan ve sizin için gökten su indiren?…” (Neml 60)

“Peki kimdir, yeryüzünü (yerleşmeye) uygun bir yer haline getiren ve vadilerden dereler, ırmaklar akıtan; ve onun üzerine sağlam dağlar yerleştiren; ve iki büyük su kütlesi arasına bir engel koyan?…” (Neml 61)

“Peki kimdir, kendisine başvurduğunda darda kalmış olanın darına yetişen?…” (Neml 62)
“Peki kimdir karanın ve denizin karanlıklarında yolunuzu bulmanızı sağlayan…” (Neml 63)

“Allah’la birlikte başka bir ilah öyle mi?” (Neml 63)

Yukarıdaki ayet-i kerimeler, tevhidi bırakıp sapık yola girenleri delil vasıtasıyla hakka çağırıp şöyle buyurmaktadır: De ki: "Eğer ileri sürdüğünüz iddiaya gerçekten inanıyorsanız getirin o zaman delilinizi!" (Neml 64)

Bakara suresinde de muhataplardan iddialarına karşılık delil getirmeleri istenmektedir:

Onlar: "Yahudi ve Hıristiyan olmadıkça hiç kimse cennete giremez!" diye iddia ederler. Bu onların kuruntusudur! De ki: "Eğer söylediklerinizde samimi iseniz, iddianızı kanıtlayın!" (Bakara 111)

Enbiya Suresinde de küfürlerinde direten muhataplar kanıt getirmeye davet edilmektedir:

“Eğer her ikisinde (gökte ve yerde) Allah'ın dışında ilahlar olsaydı, elbette, ikisi de bozulup gitmişti… Yoksa O'ndan başka ilahlar mı edindiler? De ki: "Kesin-kanıt (burhan)ınızı getirin. İşte benimle birlikte olanların zikri (Kitabı) ve benden öncekilerin de zikri." Hayır, onların çoğu hakkı bilmiyorlar, bundan dolayı yüz çeviriyorlar” (Enbiya 22-24)

Mü’minun Suresinde ise söyle buyurulmaktadır:

“Kim Allah ile beraber ona ilişkin geçerli kesin bir kanıt (burhan)ı olmaksızın başka bir ilaha taparsa…” (Mu’minun 117)

"Bizim, sizi boş bir amaç uğruna yarattığımızı ve gerçekten bize döndürülüp getirilmeyeceğinizi mi sanmıştınız?" (Mu’minun 115)

Görüldüğü gibi Kur’an-ı Kerim’in çağrısı muhataplara hikmete yaklaşma, güzel öğütle davet etme ve en güzel tartışma şekliyle onlara hitap etme şeklindedir. En güzel davetle ilgili birçok örnek bulunmaktadır. Ancak konumuza ışık tutması açısından bu kadarıyla yetiniyoruz.

İbrahim FIRAT
 

Diger Basliklar
   VAHDET VE TAHAMMÜL -7
   VAHDET VE TAHAMMÜL -6
   VAHDET VE TAHAMMÜL -5
   VAHDET VE TAHAMMÜL -4
   VAHDET VE TAHAMMÜL -3
   VAHDET VE TAHAMMÜL -2
   VAHDET VE TAHAMMÜL -1
   KUR'AN TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ -41
   KUR'AN TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ -40
   KUR'AN TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ -39
   KUR'AN TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ -38
   KUR'AN TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ -37
   KUR'AN TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ -36
   KUR'AN TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ -35
   KUR'AN TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ -34
   KUR'AN TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ -33
   KUR'AN TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ -32
   KUR'AN TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ -31
   KUR'AN TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ -30
   KUR'AN TOPLUMUNUN ÖZELLİKLERİ -29
İlan ve Mesajlar
 
 
 
Şehid Rehber
Şehidlerin Hayatı
Savunmalar
Manifesto


K. Dilinden Hizbullah


Anasayfa | Videolar | Arama | Siteyi Öner | Mobil | İletişim | Yukarı Git