Allah’ın adıyla!

PSİKOLOJİK HAREKÂT VE PSİKOLOJİK SAVAŞ

Psikolojik harekât ve psikolojik savaş terimleri temelde aynı anlama gelmekle birlikte psikolojik savaşın tarihçesi daha eskidir. Psikolojik harekât sonradan devreye girmiştir.

Psikolojik harekât: belli hedeflerin gerçekleştirilmesi için organize bir şekilde kişi, grup veya belli bir zümreye yönelik propaganda ve etkileme yöntemleriyle zihin, düşünce ve davranışlarda etki yapmak amacıyla yürütülen sistemli faaliyetlerdir. Psikolojik harekâtta aynı zamanda korku ve panik oluşturabilmek için yeri geldiğinde askeri güçten istifade de söz konusudur. Psikolojik savaş ise özde aynı olmakla birlikte bir devletin içte ve dışta değer ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için tüm imkan ve olanaklarıyla yürütülen faaliyetlerdir. Psikolojik savaş uygulama alanı olarak psikolojik harekâtı da kapsamaktadır.

İkinci dünya savaşına kadar sadece savaş dönemlerinde uygulanan psikolojik harekât, savaş sonrası yürütülmeye ve birçok ülke tarafından uygulamaya devam edilmiştir. Psikolojik harekâtta: hedeflere ulaşmak amacıyla siyasi, ekonomik, fikri ve askeri faaliyetler bir arada yürütülür. Çoğu zaman askeri faaliyet yapılan ön çalışmaları tamamlayan bir unsur olur. Örneğin; Batının son bir yıldır Libya ve Suriye gibi ülkelerde uygulamaları önceden planlanmış bir psikolojik harekatın sürece yayılarak uygulanmasıdır. Önce hedef ülke ile iyi ilişkiler sürdürülmek istiyormuş gibi davranan ABD ve uydu devletleri, ardından hedef alınan ülkeyi demokrasi, insan hakları gibi cazip argümanlarla köşeye sıkıştırmaya başlar. Bununla birlikte ülke halkına yönelik sistemli, planlı bir psikolojik savaş yürütülür. Ezilen halkın zayıf noktalarından istifade ederek mevcut rejime karşı var olan tepki örgütsel bir güce dönüştürülmeye çalışılır. Gerisi karmaşa, kaos, binlerce masum sivilin hayatına mal olan olaylardır.

Yürütülen psikolojik harekâtın her aşaması önceden planlanmıştır. Beşar Esad ile sözde diyalog görüşmeleri, uzlaşma, halkı rahatlatma veya bir noktaya varmak için değildir. Esad onların tüm şartlarını kabul etmiş olsa, onlar ayrı bahaneler üretirlerdi. Görüşmelerin tek amacı dünya kamuoyuna ve Suriye halkına “uzlaşmaz bir diktatör ile karşı karşıya oldukları” düşüncesini aşılamaktır. Bu olgu zihinlere yerleştikten sonra, insan hakları havarisi kesilen ABD ve bölgesel jandarmaları, ülke üzerindeki hesaplarını yerine getirebilmek için artık daha rahat hareket edecektir. Köşeye sıkışan Esad rejimi sürekli yanlış adımlar atmaya zorlanacak, atılan her yanlış adım rejimin meşruiyetini daha tartışmalı bir hale getirecek ve dış müdahale için zemin oluşturacaktır. Suriye artık müdahale aşamasına gelmiştir. Oysa ABD’nin ilk günden kararı bu yöndeydi ama bu işi geçen yıl yapsa veya yaptırsaydı büyük tepki alacaktı. Bir yıldır yürütülen psikolojik harekât ile hem dünya kamuoyu hazırlanmış, hem de içte rejime yaptırılan katliamlarla zihinlere Esad rejiminden kurtulalım da nasıl olursa olsun fikirleri nakşedilmiştir. Artık yapılacak bir müdahaleye tepkiler de ilk günkü kadar olmayacaktır. Bunun yanında Esat’tan sonra kim gelecek, yönetim nasıl olacak konusunu çok az kişi gündeme getirmektedir.

Ortadoğu ülkelerinde bir yıldır süren halk kıyamları ve dış müdahaleler, psikolojik harekat yönüyle incelenmelidir. Diktatör Arap rejimlerinin devrilmesi herkesin istediği bir durumdur. Ama bu işte batının müdahaleleri ve yürütülen psikolojik savaşı görmek ve değerlendirmek gerekir.

İnsan sürekli psikolojik savaşla karşı karşıyadır. Psikolojik savaş tarihçesi neredeyse insanlık tarihi kadar eskidir. Savaşlarda, mücadelelerde ve toplumu ayakta tutmada en etkili silah ve ayna zamanda en masrafsız silah psikolojik savaş olmuştur. Bilimin gelişmesi, psikolojik savaş yöntemlerini de geliştirmiştir. Kitle iletişim araçlarının gelişmesi, Psikolojik savaşın etki ve kapsamını artırmıştır. Günümüzde psikolojik savaş, devletler için muazzam bir güce dönüşmüştür.

Psikolojik savaş insan zihni üzerine yürütüldüğünden birçok devlet bu alana yatırım yapmaktadır. Amerika’da Washington şehrindeki Zihin araştırmaları merkezinde resmi olarak 1500 kişi çalışmaktadır. Tüm hesaplar askeri gücün yanında zihinlerin etki altına alınması ve toplumların yönlendirmesi amacıyla yumuşak güç olan psikolojik savaş ve harekattan istifade etmektir. Ünlü düşünür Gustave Le Bon’un: “Kullanılması bilinirse psikolojinin tersanelerinde dünyanın en kudretli toplarından daha etkili silahlar vardır.” Sözleri psikolojik savaşın önemini güzel bir şekilde ifade etmektedir. Psikolojik savaş, görülmeyen ama çok güçlü olan bir silahtır. Sıcak savaşların risk ve külfetlerine göre cazip bir savaş yöntemidir.

Allah’a emanet olunuz

Abdullah Hocaoğlu

Gelecek yazıda:

Psikolojik harekatın alanı ve amacı